Zoutwatermeetnet voor Lauwersmeergebied

Hoe zorgen we voor een betere overgang tussen zoet en zout water tussen het Lauwersmeer en de Waddenzee? Zodat de ecologische waterkwaliteit verbetert en er tegelijkertijd een toekomst voor de landbouw blijft. Het algemeen bestuur van Waterschap Noorderzijlvest is akkoord met het aanwenden van €3,12 miljoen rijkssubsidie voor het project PAGW Toekomstbestendig Lauwersmeer. Met de beschikbare middelen wordt een zoutwatermeetnet in en om het Lauwersmeer aangelegd. Hiermee kan het waterschap het zoutgehalte van het water nauwkeurig meten. Ook start een verkenning naar hoe de zoet-zoutovergang gerealiseerd kan worden.

 

Verbinding  Lauwersmeer - Waddenzee

Waterschap Noorderzijlvest werkt samen met partners, natuurorganisaties en agrariërs aan een betere verbinding tussen het Lauwersmeer en de Waddenzee. Annette van Velde, bestuurder bij het waterschap, zegt: “Een natuurlijkere overgang tussen zoet en zout water zorgt voor een gezondere natuur. Dit is belangrijk voor vissen, waterkwaliteit en biodiversiteit. We zijn het erover eens dat het noordelijke deel van het meer zouter moet worden, terwijl het zuidelijke deel zoet blijft voor de landbouw. We willen het zoutgehalte nauwkeurig kunnen monitoren, daarom starten we met het meetnet. Zo leren we samen met de gebiedspartners meer over zoet en zout water in het gebied.”

Meetresultaten worden openbaar

Het chloride meetnet wordt in 2025 en 2026 opgezet. Er komen meetpunten in het meer en in natuur- en landbouwgebied. Hiermee kan het zoutgehalte dagelijks worden gemeten, op verschillende locaties en dieptes. We ontwikkelen ook een online dashboard. Gegevens zijn openbaar. Met de meetpunten hoopt het waterschap vragen te beantwoorden als: hoe is de zoet-zout verdeling in het meer gedurende het jaar? Waar ligt de grens tussen zoet en zout? En welk effect heeft het zoutgehalte op de waterkwaliteit? Het doel is om uiteindelijk gecontroleerd zout water in te laten voor het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit. 

Waterveiligheid vormt basis voor verkenning

De meetresultaten helpen bij de verkenning. Tot en met 2028 onderzoeken we hoe een natuurlijkere overgang tussen zoet en zout water kan worden gerealiseerd en welke aanpak de voorkeur heeft van de gezamenlijke partijen. Bij die aanpak is waterveiligheid een randvoorwaarde. Overtollig water uit Friesland, Groningen en Noord-Drenthe wordt nu via de R.J. Cleveringsluizen op zee geloosd. In de toekomst moeten we door meer regen vaker en meer water afvoeren via het Lauwersmeer. Dit blijven we borgen. Een mogelijkheid is om dit op termijn via een gemaal te doen. 

Programmatische Aanpak Grote Wateren

De minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft namens de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) eind 2023 een bijdrage van 10 miljoen euro toegezegd voor het project. De 3,12 miljoen euro is het eerste deel van dit bedrag. De PAGW is een Rijksprogramma van de ministeries van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en van Infrastructuur en Waterstaat met als doel het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit en het versterken van de natuur in de Nederlandse grote wateren. De partners waarmee Waterschap Noorderzijlvest samenwerkt binnen de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) Toekomstbestendig Lauwersmeer zijn: Rijkswaterstaat Noord-Nederland, Staatsbosbeheer en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.