Terugblik en vooruitblik Bert Wiersema

"Nu merken inwoners als het goed is niet van het veranderende klimaat"

“Nu merken inwoners als het goed is niets van het veranderende klimaat. De komende vijftig jaar verandert dat misschien. Maar door al ons werk in het programma, kunnen zij hier veilig wonen”, vertelt Bert Wiersema over het werk van het waterschap in een terugblik op 2024.

Bert Wiersema is sinds 2023 lid van het dagelijks bestuur van Waterschap Noorderzijlvest. Hij is extern lid en dus geen lid van een politieke partij. Vandaag kijkt hij terug op hoe 2024 voor hem was en blikt hij vooruit op zijn plannen voor 2025.

Terugblik op 2024: Focus op wat gaan wij als waterschap de komende jaren doen

Wiersema legt uit dat het afgelopen jaar op een aantal vlakken helemaal nieuw was, maar op andere gebieden juist herkenbaar. “Het moeilijkste in 2024 was het maken van het uitvoeringsprogramma. Wat gaat wij als waterschap de komende jaren doen? We moeten veel doen en dat kost een heleboel geld. Daarom hebben we veel tijd gestoken in het maken van bewuste keuzes.” De komende jaren gaat het waterschap dit plan gebruiken. “Daar gaan we veel plezier van hebben. Daarom was dit voor mij heel belangrijk vanaf moment één. De buitenwereld verandert. Zowel financieel als inhoudelijk, met bijvoorbeeld een nieuwe ministersploeg. Maar alsnog hebben we het uitvoeringsprogramma heel mooi neergezet en goed samengewerkt met het algemeen bestuur. Dus daar ben ik trots op”

Inwoners hebben volgens Wiersema ook veel aan het uitvoeringsprogramma. “Nu merken inwoners als het goed is niets van het veranderende klimaat, maar de komende vijftig jaar verandert dat misschien. Door ons werk in het programma, kunnen zij hier veilig wonen.” Hij merkt dat inwoners veel plezier hebben van het feit dat zij hier veilig kunnen wonen en schoon water hebben. “Daar werken wij aan en dat merken ze elke dag.” Als voorbeeld noemt hij het robuust maken van het waterbergingssysteem. “Omdat wij de Onlanden als waterberging hebben, houdt de stad droge voeten. Hier gaan we nog meer gebruik van maken.”

Klimaatneutraal: In 2035 willen we klimaatneutraal en energiezuinig werken

Het waterschap is ook met andere projecten bezig geweest in 2024. “We hebben de doelstelling om in 2035 klimaatneutraal en energiezuinig te zijn. Dat hebben we met alle waterschappen afgesproken. We staan nu voor keuzes voor de verdere toekomst”, aldus Wiersema. Hij noemt de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Garmerwolde en het groene gas, wat hier gebruikt wordt om eigen stroom op te wekken. “Dat willen we in de regio gebruiken in de energiemix, maar dat betekent ook dat wij minder energieneutraal zijn, en daar moeten we keuzes in maken.”

Kunstwerken: in het onderhoudsplan richten we ons voornamelijk op monumenten die functioneel zijn

Ook cultuurhistorie heeft op de agenda gestaan. Voor meer dan driehonderd zogeheten kunstwerken (waterbouwkundige constructies) en landschappen zijn keuzes gemaakt. “We gaan ons richten op zaken die een monument zijn, waar we een plicht hebben, en zaken die nog functioneel zijn. Daarvoor hebben we een onderhoudsplan gemaakt.” In het bijzonder noemt hij het oude waterschapshuis in Onderdendam. “Dat hebben we tijdelijk aangekocht omdat het jammer zou zijn als zo’n mooi pand woonruimte zou worden voor yuppies in Onderdendam. Samen met het dorp gaan we een mooie bestemming kiezen voor het pand die ook lokaal wordt gedragen.”

Lastig dilemma: hoe neem je goede besluiten terwijl er sprake is van overvolle agenda's?

Maar, 2024 heeft voor Wiersema ook lessen met haar meegebracht. “Ik heb voor de tweede keer een begrotingsvergadering gehad. Daar speelt altijd het dilemma, waarvoor geeft je een akkoord en wat leg je voor als besluitvorming voor het algemeen bestuur?” De agenda is vol, maar tegelijkertijd wil hij het algemeen bestuur alle ruimte geven. “Daar moeten we de goede mix in vinden en dat kunnen we nog helderder beschrijven. Dit jaar gaan we daar op tijd mee aan de slag.”

Vooruitkijken: hoe ver kunnen wij onze tarieven laten stijgen en toch alle taken gedaan krijgen?

In 2025 heeft Wiersema verschillende doelen. “We willen als bestuur echt meer samenwerken met andere overheden, zoals de gemeentes en provincie.” Aan het begin van een nieuw traject wil hij al met hen om tafel, zodat het waterschap niet pas aan het eind kan beslissen of zij wel of geen vergunning verleent. “Zo maak je samen plannen. Kijk bijvoorbeeld naar het project Nieuwe Waterwerken in Zoutkamp.” 

Maar zo'n project gaat niet vanzelf. “De gemeentes willen het wel. Zo hebben we een overeenkomst in de pen met gemeente het Hogeland. Ondanks de krapte in het personeel, moeten we dit samen oppakken. En dat willen we met meer gemeentes doen.” Op deze manier wil Wiersema de buitenwereld actiever opzoeken. “Door samenwerking met andere overheden en die in de waterketen nog meer vorm te geven. Samen agenda’s oppakken en kansen versterken in plaats van dat we elkaar tegenkomen op het moment dat het eigenlijk te laat is en we moeten strijden om budgetten.”

Daarnaast wil hij verder vooruit kijken. Hij wil met het bestuur de ambities voor de toekomst helder voor ogen krijgen. “We kijken met het uitvoeringsprogramma vier jaar vooruit, maar ook tien jaar vooruit. Wat komt er op ons af? Wat zijn nu nog onze ambities? Waar liggen de kansen? Wat betekent dat voor het uitvoeringsprogramma?” Ook de financiële positie van het waterschap is hierin belangrijk. “Hoeveel kunnen wij onze tarieven eigenlijk laten stijgen en daarin bewuste keuzes maken? We staan voor onze taken, maar daarin hebben wij ambities en dat gaan we voor de komende jaren opnieuw vaststellen.”

Ratrace voorkomen: wie pakt de beste medewerkers waardoor andere partijen het nakijken hebben?

Maar ook in 2025 komen er uitdagingen om de hoek kijken. “Het is heel moeilijk om aan personeel te komen. Dat geldt niet alleen voor ons, maar ook voor partijen die voor ons werken. We kunnen wel allerlei plannen hebben, maar er is echt krapte op de arbeidsmarkt. Ook als het gaat om zaken realiseren.” De krapte is een uitdaging op nationaal niveau, en ook daar ziet Wiersema uitdagingen. “We moeten voorkomend dat het een zogenoemde ratrace wordt. Wie pakt de eerste capaciteit, waardoor andere partijen het op het nakijken hebben?”

Besef bij inwoners: onze omgeving is niet maakbaar

Wiersema vindt het tenslotte belangrijk dat bij inwoners het besef doorklinkt dat wij als mensheid onze omgeving niet meer kunnen maken. “Iedereen ziet dat het weer verandert en dat we gevolgen zullen zien voor inwoners. Zij moeten weten hoe dat komt.”