Nieuwe Waterwerken Zoutkamp

Start uitvoering

Na jaren van voorbereiding is de uitvoering in maart 2023 gestart. Begonnen als een waterveiligheidsopgave van het waterschap, is het project doorontwikkeld tot een erfgoed-inclusieve gebiedsopgave.

Strukton BouwApp

Wil je informatie over dit project en de actuele werkzaamheden van Strukton volgen? Installeer dan de Strukton BouwApp via de volgende manier:

• Download de BouwApp via de Apple Store of Google Play Store of via onderstaande QR-code
• Installeer de BouwApp 
• Ga naar ‘Ontdek’ 
• Zoek op Nieuwe Waterwerken Zoutkamp
• Selecteer het project 
• Selecteer ‘Volgen’
• Het project kun je dan terugvinden onder ‘Favorieten’ 

Aanleiding van het project

De aanleiding voor het project is het onderzoek “Droge Voeten 2050”. Dit onderzoek is gehouden om de gevolgen van de klimaatverandering en de bodemdaling in beeld te brengen. Hieruit bleek dat vergroting van gemaal H.D. Louwes nodig is en dat regionale waterkeringen bij Zoutkamp versterkt en verhoogd moeten worden.

Historie

In 2018 en 2019 heeft Waterschap Noorderzijlvest een verkenningsfase voor project “Uitbreiding gemaalcapaciteit H.D. Louwes” uitgevoerd. Hieruit zal in een later stadium het project Nieuwe Waterwerken Zoutkamp ontstaan. In de verkenningsfase zijn verschillende varianten uitgezocht en  het bestuur heeft in december 2019 besloten krediet te verlenen voor de voorkeursvariant. De voorkeursvariant betekent, dat ervoor gekozen is om een nieuw gemaal te bouwen nabij de Hunsingosluis en om de oude sluis te restaureren en om te bouwen tot schutsluis. 

Koppelkansen 

Koppelkansen zijn kansen die tegelijk met dit project uitgevoerd kunnen worden en een win-winsituatie kunnen bieden.

Binnen dit project is, samen met de provincie Groningen en gemeente Het Hogeland, gekeken of de werkzaamheden aan het gemaal en de sluis tegelijk met een aantal andere verbeteringen voor Zoutkamp kunnen worden uitgevoerd. Dit samen heeft geleid tot de volgende activiteiten:

Waterschap Noorderzijlvest

• Nieuwbouw gemaal naast rijksmonumentale Hunsingosluis
• Restauratie van de Hunsingosluis  
• Ombouw van de rijksmonumentale Hunsingosluis tot schutsluis
• Aanleg oevervoorziening langs het Hunsingokanaal tussen de Hunsingosluis en het huidige gemaal H.D. Louwes
• Oude zeedijk krijgt functie als waterkering terug
• Afbreken huidig gemaal H.D. Louwes

Provincie Groningen  

• Bouw van een fietsbrug over de Reitdiepsluis
• Aanleg van een vrijliggend fietspad langs de N388

Gemeente Het Hogeland

• Aanleg aanmeervoorzieningen in het Hunsingokanaal en Reitdiephaven
• Herstel van de Muralt dijkbekleding
• Aanleg van een nieuwe brug in het bestaande fietspad van Zoutkamp naar Vierhuizen
• Aanleg loopbrug vanaf de Spuistraat richting het nieuwe gemaal Hunsingo en de sluis
• Aanleg van een fietspad van Zoutkamp naar Electra langs het Reitdiep. 

Muraltbekleding weer duidelijk zichtbaar

Op de voormalige zeedijk in Zoutkamp ligt een bijzonder stuk cultureel erfgoed. Het is een betonnen dijkbekleding in de vorm van traptreden. Dit is geplaatst omstreeks 1920, toen Zoutkamp nog aan zee lag. De bedenker van deze dijkbekleding, ingenieur De Muralt, had gedacht dat de golven zouden breken op de trapreden zodat het water minder hoog tegen de dijk zou beuken. Inmiddels is dit idee achterhaald.

Muraltbekleding is een koppelkans van gemeente Het Hogeland. Het stuk Muraltdijk in Zoutkamp is het grootste stuk dat in ons land bewaard is gebleven. Het stuk Muraltdijk is nu nog overwoekerd met gras en mos maar zal straks weer duidelijk zichtbaar zijn. 

Financiering

De totale kosten voor het project Nieuwe Waterwerken Zoutkamp zijn geraamd op ruim 64,5 miljoen euro. Binnen de Nieuwe Waterwerken Zoutkamp wordt onderscheid gemaakt tussen het realiseren van de waterveiligheidsopgave van Waterschap Noorderzijlvest en koppelprojecten van de provincie Groningen en gemeente Het Hogeland.

De waterveiligheidsopgave van het waterschap (bouw nieuw gemaal, restauratie Hunsingosluis, aanleg nieuwe oeverbescherming Hunsingokanaal, verleggen regionale kering en slopen gemaal H.D. Louwes), is begroot op een bedrag van 50,5 miljoen euro.

De 11 koppelprojecten van de provincie Groningen en gemeente Het Hogeland zijn begroot op een bedrag van ruim 14,0 miljoen euro. 

Zoutkamp

Zoutkamp is een voormalig vissersdorp gelegen aan het Lauwersmeer in het noordwesten van de provincie Groningen. De eerste vermelding van de plaats dateert uit 1418. Zoutkamp lag op een strategische plek aan de monding van het Reitdiep en de Lauwerszee. In de Tachtigjarige Oorlog was er een Spaans garnizoen gelegerd. 

Zoutkamp kent een rijke cultuur- historische geschiedenis met onder andere drie historische sluizen in de voormalige zeedijk. In 1858 werd het Hunsingokanaal gegraven en de Hunsingosluis aangelegd. In 1877 werd het Reitdiep en de Lauwers afgesloten en de Reitdiepsluis en Friesche Sluis gebouwd.

Zoutkamp lag, tot de afdamming van de Lauwerszee, aan de monding van het Reitdiep en had tot in de jaren '60 een florerende vissershaven. Nadat de Lauwerszee werd afgesloten, werd de vissershaven in 1969 verplaatst naar Lauwersoog. De oude zeedijk in Zoutkamp verloor haar waterkerende functie. 

Door de afsluiting verdwenen veel activiteiten uit het dorp. Inmiddels zijn al veel maatregelen genomen om het dorp weer op de kaart te zetten. En dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Vooral watersporttoeristen komen naar Zoutkamp. Zoutkamp is het startpunt van het Hunsingokanaal waarlangs de recreatieve vaart door het Hogeland kan varen (het zogeheten “Rondje om de Noord”).

Over het project Nieuwe Waterwerken Zoutkamp

In deze video wordt het project verder uitgelegd

Infocentrum

Het Waterschap Noorderzijlvest, de provincie Groningen en de gemeente Het Hogeland vinden het belangrijk dat bewoners en ondernemers van Zoutkamp en andere betrokkenen geïnformeerd worden over de Nieuwe Waterwerken Zoutkamp.

• Vanaf eind november 2024 is het informatiecentrum alleen toegankelijk vanaf de Stationsstraat. 
• Lang parkeren: In de winterperiode wordt de parkeerplaats voor lang parkeren weer als ijsbaan door de IJsvereniging van Zoutkamp in gebruik genomen. 
• Elke vrijdagochtend van 9:00 – 12:00 uur kun je binnenlopen in het infocentrum nabij de ijsbaan (naast de kantine van de IJsbaanvereniging, tussen Panserweg 8 en 9 te Zoutkamp). Hier krijg je meer informatie over alle onderdelen van het project de Nieuwe Waterwerken Zoutkamp en zijn zowel het waterschap als Strukton aanwezig voor het beantwoorden van vragen.

Je bent van harte welkom om een kijkje te komen nemen!

Voor vragen en informatie kun je altijd contact opnemen met omgevingsmanager Eddi Ottens via telefoonnummer 06 51403752.
 

Projectinformatie

Projectmanager: Mark Pietersen
Omgevingsmanager Eddi Ottens

E-mail: gemalen@noorderzijlvest.nl

Partners - Financiers - Opdrachtnemers

• Waterschap Noorderzijlvest
• Provincie Groningen
• Gemeente Het Hogeland
• Waddenfonds
• Nationaal Programma Groningen
• Commissie Bodemdaling door aardgaswinning
• Erfgoeddeal
• Visserijmuseum Zoutkamp
• Waddenland

Ontwerpers

• H+N+S++
• NEXT architects

Opdrachtnemer

• Strukton Civiel
• Friso Civiel
• Hollandia