Dijkversterking Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat

zoeken

Dijkversterking

Waarom wordt de dijk versterkt?

Alle dijken in Nederland worden regelmatig beoordeeld. Want een dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.) moet jarenlang het land beschermen tegen overstroming. Ook de Lauwersmeerdijk is beoordeeld. Uit dat onderzoek blijkt dat de dijk niet voldoet aan de eisen voor veiligheid. Omdat de dijk niet voldoet aan die eisen, is de dijk opgenomen in het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Nadat de dijkversterking is afgerond, voldoet de dijk weer voor 50 jaar aan de eisen voor veiligheid.

De dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.) bestaat uit twee delen: de landelijke dijk en de havendijk.

Landelijke dijk

De landelijke dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.) wordt versterkt met een ‘binnenwaartse kruinverhoging’. Dat betekent dat de dijk wordt versterkt door de top van de dijk richting het land hoger te maken. Het verschilt per plek hoeveel centimeter de dijk hoger wordt. Gemiddeld wordt de landelijke dijk 100 centimeter hoger gemaakt.

Aan de zeekant van de dijk zit harde bekleding, dat zorgt ervoor dat de dijk extra stevig is. Die bekleding gaan we vervangen. Want het asfalt is na 50 jaar aan vervanging toe.

Havendijk

De havendijk wordt op een andere manier verhoogd. Daar krijgt de dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.) een verticale wand. We noemen dit een kademuur. Dat betekent dat de dijk een soort muur krijgt, achter die muur is de dijk hoger. Ook bij de haven verschilt het per plek hoeveel centimeter de dijk hoger wordt. Gemiddeld wordt de havendijk 60 centimeter hoger gemaakt.

Ook bij de havendijk wordt de harde bekleding aan de zeekant vervangen. Daarnaast zijn er verschillende plekken op de havendijk waar we precies voor die locatie met maatwerk de dijk versterken.

Voorstel oplossing landelijke dijk

Voorkeursalternatief deeltraject landelijke dijkKlik voor een vergroting (afbeelding: Voorkeursalternatief deeltraject landelijke dijk)

In de afbeelding 'Voorstel oplossing landelijke dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.)' is te zien hoe we de dijk binnenwaarts versterken. Aan de land-zijde van de dijk wordt de onderhoudsweg versmald naar 5 meter. Lokaal wordt de weg verschoven in binnenwaartse richting. Binnendijks wordt een nieuwe teelaardelaag (Dit is de bovenste laag op de dijk waarop het gras groeit) en kleilaag aangebracht. De kruin van de dijk wordt verhoogd tussen de 0,3 en 1,1 meter. Aan de zee-zijde van de dijk wordt waterbouwasfalt (dit is speciaal asfalt voor dijken. Stijf genoeg om golven goed op te vangen en flexibel genoeg voor zetting van de ondergrond. Ook kan het goed bereden worden, bijvoorbeeld met de fiets.) op zand aangebracht. Ook wordt er nieuwe zetsteen aangebracht op filter, geotextiel (Doorlaatbaar textiel om de harde bekleding op de dijk (asfalt of zetstenen) te scheiden van de klei of zandlaag daaronder.) en 0,8 meter klei. Het mijnsteen wordt verwijderd. Bij de voet van de dijk komt een overlaging van koperslakblokken met breuksteen en vrijkomende koperslakblokken.

Voorstel oplossing havendijk

Voorkeursalternatief deeltraject HavenKlik voor een vergroting (afbeelding: Voorkeursalternatief deeltraject Haven)

In de afbeelding 'Voorstel oplossing havendijk' is te zien hoe we de havendijk versterken door middel van een verticale wand in de dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.). Aan de landzijde van de dijk komt zetsteen op de filterlaag, geotextiel en 0,8 meter klei. Op het voetpad wordt waterbouwasfalt (dit is speciaal asfalt voor dijken. Stijf genoeg om golven goed op te vangen en flexibel genoeg voor zetting van de ondergrond. Ook kan het goed bereden worden, bijvoorbeeld met de fiets.) aangebracht. Aan de buitenzijde van het voetpad komt een keerwand en daarachter wordt de kruin van de dijk verhoogd met circa 0,5 meter. Aan de zeezijde van de dijk wordt een teelaardelaag (Dit is de bovenste laag op de dijk waarop het gras groeit) aangebracht op de kleilaag.

De meest duurzame dijk van Nederland?

Duurzaamheid (Gaat lang mee goed voor de natuur kan lang bestaan van goede kwaliteit) is een belangrijk onderwerp bij het ontwerp van onze diek van morgen. De duurzame keuzes die we in het ontwerpproces maken, gaan over verschillende onderwerpen.

  • We kiezen voor duurzame werkvoertuigen (materieel).
  • We kijken naar de duurzaamheid van de materialen die we gebruiken om de dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.) te versterken. Zoals klei, zand, asfalt en stenen.
  • We verbeteren de biodiversiteit (De grote variatie van planten en dieren in de bodem) met de ecologische koppelkansen (Een koppelkans is een mogelijkheid om verschillende plannen of projecten te verbinden en tegelijkertijd uit te voeren. Dat zorgt voor efficiënter (= bespaart tijd en geld) werken).
  • We kijken naar de landschappelijke kwaliteit van de dijk. Dat betekent dat we beoordelen wat de waarde van de dijk is in de rest van het landschap.

In de verkenning hebben we ook gekeken of het plaatsen van zonnepanelen op de dijk mogelijk is. Het bleek echter niet rendabel (het levert winst op) om energie op te wekken op de dijk. De opwek-capaciteit van zonne-energie op de dijk is laag ten opzichte van de totale vraag naar energie in de haven. Daarom komen er geen zonnepanelen op deze dijk.

Dijk testen in de Deltagoot

Op dit moment doen we een test met de Waddenzeedijken en specifiek het gras op de dijk (Een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen hoog water, bijvoorbeeld uit rivieren of zee.). Dat doen we in de Deltagoot in Delft: Een waterbak van driehonderd bij vijf meter waarin golven opgewekt kunnen worden. De Deltagoot in Delft is de grootste ter wereld!

Aan het einde van de waterbak is de Lauwersmeerdijk opgebouwd. Zo testen waterwetenschappers de kracht van onze dijken bij zwaar weer, zonder dat we daar een échte natuurramp voor nodig hebben. Na een druk op een knop woeden in deze waterbak stormen die in Nederland maar eens in de vele duizenden jaren voorkomen.

Gras of asfalt?

De vraag waar we antwoord op zoeken: overleeft de dijk het geweld dat hem het komend uur wordt aangedaan? De veiligheidseisen voor dijken geven nu aan dat veel dijken aan de waterzijde helemaal geasfalteerd moeten worden. Nu al is dat het geval onder het waterniveau: daar liggen stenen of asfalt, om te voorkomen dat water erosie veroorzaakt. Maar op de top van de dijk hebben we liever gras. Dat is mooier en goedkoper dan asfalt. In de Deltagoot testen we of het daadwerkelijk nodig is om ook de top te asfalteren, of dat gras ook sterk genoeg is. De testen zijn dus bedoeld om de oude situatie te behouden: als gras aan de bovenkant ook stormen kan weerstaan, kunnen de veiligheidseisen weer versoepeld worden.

Resultaat van het onderzoek

We verwachten de resultaten van het onderzoek in het voorjaar van 2021. Wil je meer weten over de test?