Hoe wij samenwerken

In het Zuidelijk Westerkwartier werken we mee aan de gebiedsontwikkeling van het gebied waarbij er een combinatie wordt gemaakt van natuurontwikkeling met de inrichting van waterbergingsgebieden. Het is een project waarbij als waterschap samenwerken met andere partijen zoals Provincie Groningen, Gemeente Westerkwartier, Prolander, Het Groninger Landschap, LTO Noord, Collectief Groningen West, Staatsbosbeheer, Wetterskip Fryslan en Westerkwartier Hart van het Noorden. 

Peilbesluit Dwarsdiep

In 2024 heeft het Waterschap een ontwerp-peilbesluit Dwarsdiep ter inzage gelegd. Tijdens meerdere inloopbijeenkomsten was het mogelijk om vragen te stellen over de aanpassingen die nodig zijn voor een passend waterpeil in het gebied.  De inloopavond werd goed bezocht met ongeveer vijftig belangstellenden. Na de ingekomen zienswijzen heeft het waterschap gewerkt aan een definitief peilbesluit. Het peilbesluit is nodig om de waterkwaliteit en de Waterveiligheid in het Dwarsdiepgebied te verbeteren. In juni 2024 is het Peilbesluit Dwarsdiep formeel vastgesteld door Waterschap Noorderzijlvest.  

Uiteraard gebeurde er meer in zo'n groot gebiedsproces. Wat? Dat lees je op de website van het gebiedsproces Zuidelijk Westerkwartier - Zuidelijk Westerkwartier 

Nieuwe Waterwerken Zoutkamp is de projectnaam voor de werkzaamheden die worden uitgevoerd in Zoutkamp en omgeving. De uitvoering gebeurt in samenwerking met Waterschap Noorderzijlvest, de provincie Groningen en de gemeente Het Hogeland.

De aanleiding voor het project is het onderzoek “Droge Voeten 2050”. Dit onderzoek is gehouden om de gevolgen van de klimaatverandering en de bodemdaling in beeld te brengen. Hieruit bleek dat vergroting van gemaal H.D. Louwes nodig is en dat regionale waterkeringen bij Zoutkamp versterkt en verhoogd moeten worden.

Als waterschap staan wij aan de lat voor het bouwen van het nieuwe gemaal naast rijks monumentale Hunsingosluis, we restaureren de Hunsingosluis en maken een ombouw tot schutsluis, we leggen oevervoorzieingen aan en de oude zeedijk krijgt zijn functie als waterkering terug. Daarnaast zal in de toekomst gewerkt worden aan het afbreken van het huidige gemaal de H.D. Louwes.

Voor het project Zoutkamp was 2024 een mooi jaar met mooie mijlpalen:

De sluis wordt gerestaureerd en omgebouwd tot schutsluis. Daarbij wordt veel werk verzet. 
 

Als ‘sneak peak’ laten we het betonwerk van de kelders van de bestaande Hunsingosluis zien. Hier plaatsen we later dit jaar de hydraulische cilinders om de houten deuren te kunnen bedienen. Een 2.0-versie welteverstaan, want de originele deuren zijn helaas te verrot voor hergebruik. Dat geldt niet voor de stalen onderdelen uit de originele deuren. Deze komen waar mogelijk wel weer terug in de nieuwe versie. 

Wat een mooie mijlpaal in Zoutkamp! De stroomkokers van het nieuwe gemaal Hunsingo zijn gevuld met water:

Nadat een duiker gaten in de damwand van de bouwkuip heeft gebrand, liep het water rustig de bouwkuip in. Je ziet het op de onderstaande foto:

Onderstaande video neemt je mee in hoe het gemaal eruit zag voordat het gevuld werd met water:

 

In de Kop van Drenthe, het gebied van het Fochteloërveen tot De Onlanden, werken verschillende partners samen om het landelijk gebied klimaatbestendig te maken. Door klimaatverandering krijgen we in het gebied steeds vaker te maken met heftige, langdurige regenval en ook perioden van droogte. Dit kan zorgen voor overlast, maar biedt ook kansen voor onder andere landbouw en natuurontwikkeling.

Samen met andere partijen werken we aan de uitdagingen in het gebied. Alleen gezamenlijk kunnen we tot oplossingen komen. In de aanpak vraagt dit om nieuwe vormen van samenwerking; het is een veranderproces, ook op het vlak van organisatie en sturing. Noorderzijlvest wil een leidende rol nemen, omdat we water zien als verbindende onderlegger voor alle functies in het gebied.

We verbeteren de waterhuishouding van natuurgebieden en versterken de biodiversiteit in het landelijk gebied. Met een gebiedsgerichte aanpak kijken we hoe de opgaven van natuur, landbouw, klimaat en water elkaar kunnen versterken. Zo worden knelpunten, koppelkansen en oplossingsrichtingen zichtbaar en leggen we met elkaar de basis voor een evenwichtige en breed gedragen aanpak.

Binnen de gebiedsaanpak voor de Kop van Drenthe werkt Waterschap Noorderzijvest samen met Provincie Drenthe, Gemeenten Noordenveld en Tynaarlo, waterbedrijven, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Het Drents Landschap, LTO(Land en Tuinbouw Organisatie Nederland) en DAJK (Vereniging voor agrarische jongeren Drenthe). In opdracht van Provincie Drenthe werkt uitvoeringsorganisatie Prolander aan de verschillende opgaven.

Meer informatie over het project Kop van Drenthe

In het gebied De Onlanden zijn natuur en waterberging allebei belangrijk. Als er veel neerslag valt, kunnen we hier water opvangen. Daardoor hebben inwoners uit de omgeving zo min mogelijk last van het water. Doordat het klimaat verandert, verwachten we vaker en meer neerslag. Er moet daarom extra ruimte voor water komen.

De drie noordelijke provincies en drie noordelijke waterschappen hebben via het project ‘Droge Voeten 2050’ onderzocht welke maatregelen we moeten nemen om wateroverlast tot 2050 te kunnen tegengaan. Het project ‘Optimalisatie van De Onlanden’ is onderdeel hiervan.

Waterschap Noorderzijlvest wil extra waterberging in De Onlanden realiseren. In maart 2022 startte de provincie Drenthe op verzoek van het waterschap hiervoor de procedure. In De Onlanden wordt bij heftige neerslag nu ook al water opgevangen. Klimaatscenario’s voorspellen steeds vaker periodes met hevige en langdurige regenval. Daarmee is extra ruimte voor waterberging nodig in dit natuurgebied. De opvangcapaciteit wordt uitgebreid van 7,5 naar 12,7 miljoen kubieke meter. 

Initiatiefnemer Waterschap Noorderzijlvest en bevoegd gezag Provincie Drenthe werken bij de realisatie van extra waterberging in De Onlanden samen met Provincie Groningen en  de gemeenten Tynaarlo en Noordenveld. Ook de terreinbeheerders Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Stichting Het Drentse Landschap praten mee.

In 2024 hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Drenthe ingestemd met het ontwerp-projectbesluit voor de zogenoemde Hooiwegvariant. Dit ontwerp ligt, samen met het bijbehorende milieueffectrapport, van 10 december 2024 tot en met 21 januari 2025 ter inzage. Er zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd in december en januari. 

Na de periode van inzage en zienswijzen nemen Gedeputeerde Staten in 2025 een definitief besluit over de aanpak van de waterberging. De resultaten en de Nota van Antwoord worden gepubliceerd. Daarna volgt de uitvoering. Naar verwachting is de extra waterberging eind 2025 al gedeeltelijk inzetbaar.

Meer over het project lees je op deze pagina Optimalisatie van De Onlanden. 

Tussen Lauwersoog en de Westpolder versterken we de Lauwersmeerdijk, zodat we ook in de toekomst goed beschermd zijn tegen overstromingen. We maken de dijk hoger en vervangen de bekleding. Dit doen we duurzaam: door circulair te ontwerpen en bouwen en uitstoot te beperken. Ook stimuleren we biodiversiteit rond de dijk.

Hergebruik en elektrische voertuigen

In 2024 hebben we de duurzame samenwerking verder vormgegeven door zoveel mogelijk materialen uit de oude dijk te hergebruiken. Denk bijvoorbeeld aan koperslakblokken, asfalt, zand en klei. Nieuwe materialen worden alleen uit de regio gehaald als hergebruik niet mogelijk is. 
Ook beperken we de uitstoot door regionale klei te gebruiken en zoveel mogelijk elektrische werkvoertuigen in te zetten. Onze aannemers, Combinatie Waddenkwartier (Heijmans en GMB), investeren in nieuwe technieken en werken samen met lokale onderaannemers om de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof te verminderen. Ook transport over het 9 kilometer lange traject gebeurt met elektrische vrachtwagens.

Duurzame dijk | Dijkversterking Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat

Samenwerking

Met de dijkversterking versterken we ook de waddennatuur, verkeersveiligheid en recreatie rond de dijk. Het gaat dan om de aanleg van een tweede toegangsweg, met de gemeente Het Hogeland, naar de haven van Lauwersoog met de gemeente. En voor de natuur de aanleg van een natuurlijke overgang van de dijk naar het Wad, een natuurlijke kwelder en een dijkdoorgang met een overgangsgebied. Deze extra’s realiseren we samen met gemeente Het Hogeland, de provincie Groningen, Rijkswaterstaat en Groninger Landschap mede namens natuurorganisaties Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Natuur en Milieufederatie Groningen. 

Meer informatie over de Lauwersmeerdijk. Home | Dijkversterking Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat

Het Lauwersmeer is belangrijk voor natuur, landbouw, recreatie, militair gebruik en voor de berging en afvoer van water uit Groningen, Drenthe en Friesland. De natuur en ecologische waterkwaliteit van het Lauwersmeer en de Waddenzee zijn kwetsbaar. Om dit te verbeteren werken overheden, natuurorganisaties en agrariërs samen aan een betere verbinding tussen het Lauwersmeer en de Waddenzee. Een natuurlijkere overgang tussen zoet en zout water is belangrijk voor vissen, waterkwaliteit en biodiversiteit. Daarvoor kan het noordelijke deel van het meer zouter worden, terwijl het zuidelijke deel zoet blijft voor de landbouw. 

Zoutwatermeetnet

Om het zoutgehalte te monitoren, wordt een zoutwatermeetnet aangelegd. Hiermee verkennen de gebiedspartners samen zorgvuldig hoe we de zoet-zout overgang kunnen realiseren. In 2025 en 2026 worden alle meetpunten opgezet, zowel in als rond het meer. Informatie is openbaar en wordt op termijn toegankelijk via een online dashboard. De verkenning duurt tot en met 2028. De gebiedspartners onderzoeken samen zorgvuldig hoe we de zoet-zout overgang kunnen realiseren. 

Partners

Het Zoutwatermeetnet en de verkenning worden uitgevoerd binnen de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). De partners waarmee Waterschap Noorderzijlvest samenwerkt binnen de PAGW Toekomstbestendig Lauwersmeer zijn: Rijkswaterstaat Noord-Nederland, Staatsbosbeheer en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Daarnaast werken we samen met natuurorganisaties, agrariërs en medeoverheden in het gebied.